Burza – jak przetrwać żywioł w górach?

Burza niesie ze sobą wiele zagrożeń. Szczególnie niebezpieczna jest w górach, gdzie towarzyszące jej deszcz i porywisty wiatr mogą doprowadzić do wychłodzenia organizmu i prowadzącej do śmierci hipotermii. Jednakże to nie wspomniane warunki pogodowe są dla nas największym zagrożeniem. Pioruny, bo o nich mowa, zabiły w górach więcej ludzi niż jakiekolwiek dzikie zwierzę.

Jak przewidzieć nadejście burzy?

Maszerujesz skalną granią i nagle, bez wyraźnego powodu, zaczyna brakować Ci tlenu? Robi się coraz bardziej duszno, a chwilę później zaczyna wiać chłodny wiatr? Widzisz, jak niebo zasnuwają ciemne, rozrastające się w pionie kłębiaste chmury? Nie powinieneś mieć żadnych wątpliwości. Za chwilę rozpęta się piekło, a Ty znajdziesz się w jego epicentrum.

Co zrobić, aby przetrwać burzę na szlaku?

1. Zejdź z grani/szczytu – stojąc na nich jesteś najwyższym punktem w okolicy, a właśnie w takie najczęściej uderzają pioruny.
2. Znajdź schronienie. Czy zdążysz dotrzeć do schroniska lub zbudowanego przez siebie schronienia? W takim razie nie trać czasu. W przeciwnym wypadku wejdź pod solidny nawis skalny (wnęka na minimum 2,5 metra) lub przykucnij w zagłębieniu terenu.
3. Nie słuchaj mitów. Nieprawdą jest, że nie należy chronić się w lesie. Jesteś tam bezpieczniejszy niż na otwartym terenie, gdyż pioruny, jak już wspominałem, uderzają w najwyższe punkty w okolicy. Drzewa w zwartym lesie osiągają zwykle podobną wysokość, więc piorun może uderzyć w którekolwiek z nich. Prawdopodobieństwo, że będzie to drzewo, pod którym się schroniłeś jest znikome. Ty natomiast będziesz stosunkowo bezpieczny jako punkt zdecydowanie niższy. Za niebezpieczne uchodzi zaś chronienie się pod wysokimi drzewami rosnącymi samotnie.
Wbrew mitom lepiej schować się pod drzewem, ale w gęstym lesie, niż tkwić na szczerym polu. Niestety w stelażach namiotów znajdują się metalowe rurki. Zdecydowanie lepszym schronienim od nich jest duży skalny nawis.
4. Nie kładź się na ziemi. Może się to wydawać logicznym posunięciem, ale niestety takim nie jest. Kładąc się na ziemi, szczególnie wilgotnej, zwiększasz powierzchnię styku swojego ciała z podłożem przewodzącym prąd elektryczny. Wystarczy, że piorun uderzy kilkanaście metrów dalej, a porazi również Ciebie.
5. Przykucnij na plecaku lub macie, nogi trzymaj złączone i wytrzymaj w tej pozycji aż do momentu oddalenia się burzy. Plecak lub karimata turystyczna dadzą Ci minimalną izolację od przewodzącego prąd podłoża, a złączone razem nogi zmniejszą tzw. napięcie krokowe. W im większym rozkroku stoisz, tym większe jest ryzyko przejścia ładunku elektrycznego po Tobie zamiast po podłożu.
6. Odrzuć na bezpieczną odległość wszystkie metalowe przedmioty. W przypadku trafienia przez piorun mogą one zwiększyć Twoje obrażenia.

Pamiętaj, że stosowanie się do wymienionych zasad nie zmniejsza ryzyka do 0%. Ba! Moim zdaniem nie zmniejsza go nawet do 50%. Dlatego tak ważne jest sprawdzenie aktualnych prognoz pogody, zanim zdecydujesz się na wędrówkę. Istotne jest też, abyś zabrał podstawowy ekwipunek na wyjście w góry, ponieważ zawarta w nim latarka pomoże Ci szybciej zejść z grani w warunkach zaciemnienia.

Autor: Kajetan Wilczyński

Redakcja: Tomasz Świgoń