MultiCam w tajnej służbie, czyli o sile kamuflażu U.S. Army

Kamuflaż to jeden z najważniejszych elementów operacji taktycznych przeprowadzanych w terenie. Odpowiednio opracowane maskowanie wojskowe pozwala skutecznie rozmyć kontury sylwetki, co w połączeniu z przygotowaniem technicznym oraz zdolnościami prowadzenia działań, zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa. Dlatego też wojska na całym świecie stale współpracują z firmami, które zajmują się opracowywaniem kamuflaży – wśród najbardziej cenionych i znanych można wymienić firmę Crye Precision oraz Kryptek. Maskowania projektowane przez Crye Precision to jedne z najskuteczniejszych kamuflaży na całym świecie, dlatego postanowiłam bliżej przyjrzeć się historii ich legendarnego kamuflażu MultiCam®.

Zieleń i Khaki

Obecnie kolory Olive i Khaki są najbardziej rozpoznawalnymi barwami wśród miłośników militariów. Jednak przede wszystkim stanowią one bazę dla pierwszych kamuflaży – w Anglii kolor zielony używany był początkowo przez leśników, którzy demaskowali kłusowników. Dopiero podczas wojen napoleońskich kolor ten wprowadzono do umundurowania żołnierzy. Wraz z ekspansją Imperium brytyjskiego, zielone barwy przestały sprawdzać się na terenie subkontynentu indyjskiego. Rozwiązanie tego problemu pojawiło się dopiero w 1848 roku, kiedy to Sir Harry Lumsden wprowadził nową barwę dla brytyjskiego munduru. Khaki, bo o tym kolorze mowa, swoim odcieniem doskonale wpasowywał się w lokalne, mgliste tereny (z języka perskiego Khaki oznacza kolor popiołu/pyłu). W ten sposób, poprzez łączenie barw, zaczęto tworzyć pierwsze kamuflaże, których kolory nie nawiązywały do kolorów flagi danego państwa, a terenów, po których poruszali się żołnierze.

MultiCam

Kamuflaż MultiCam kryje w sobie wiele elementów, dlatego nim poznamy jego całą historię, musimy przebyć krótką podróż w czasie po amerykańskich maskowaniach stosowanych przez żołnierzy U.S. Army. Pierwszy powszechnie zastosowany kamuflaż użyto w 1940 r. – został on opracowany przez Norvella Gillespie – edytora w magazynie Better Homes and Gardens i pasjonata, który przy uprawianiu roślin łączył ze sobą sztukę, naukę i technologię (z ang. horticulturist). Zaprojektowane przez niego maskowanie – Frogskin¹.

Przez kolejne lata ze względu na odpowiednie przystosowywanie do terenów objętych działaniami, kamuflaż Frogskin ulegał licznym modyfikacjom. Jednak wraz z nadejściem wojny wietnamskiej, maskowanie Frogskin zostało zastąpione kamuflażem Wine Leaf, który w następnych latach dopracowano tworząc kamuflaż ERDL. Z kolei maskowanie ERDL stało się bazą dla powszechnie znanego kamuflażu Woodland (ERDL II), który w 1981 r. wprowadzono wraz z mundurem BDU.

Zanim jednak opracowano wzór Woodland, w 1962 r. U.S. Army, widząc ówczesną sytuację polityczną na Środkowym Wschodzie i konieczność interwencji w konflikt izraelsko-arabski, podjęła się zaprojektowania maskowania pustynnego.

Opracowany kamuflaż DBDU Desert Battle Dress Uniform (potocznie określany nazwą Chocolate-Chip lub 6-Color Desert Pattern) stworzono z 6 kolorów. Kamuflaż DBDU oficjalnie został zaprezentowany 1990 r., jednak jego pierwsze powszechne użycie zanotowano podczas operacji Desert Storm „Pustynna Burza” i „Restore Hope” („Przywrócić nadzieję”). Jednak pomimo tego, że sprawdzał się on na terenie pustynnym Californii, o tyle nie spełnił wymagań pustyń na Środkowym Wschodzie. Dlatego kamuflaż poddano licznym modyfikacjom, których zadaniem było zwiększenie możliwości maskujących. Dopiero po inwazji przez wojska irańskie na Kuwejt, Departament Obrony Stanów Zjednoczonych rozpoczął opracowywanie nowego kamuflażu. Nowopowstałe maskowanie 3-Color Desert Pattern zostało określone potocznie przez personel US jako „plama po kawie”.

Ale co Woodland i Desert Pattern mają wspólnego z MultiCamem?

W 2004 r. Kompleks Naukowy U.S. Army Natick Soldier System Center przy współpracy z Crye Precision opracował kamuflaż Scorpion (oficjalnie: Close Combat Uniform). Zaprojektowane maskowanie CCU miało zastąpić i połączyć dotychczasowo obowiązujące kamuflaże 3-Color Desert oraz Woodland. Celem takiego rozwiązania było zapewnienie maksymalnej skuteczności podczas prowadzenia działań operacyjnych na zróżnicowanym terenie. W późniejszym czasie firma Crye postanowiła dopracować i usprawnić kamuflaż, tworząc jego różne warianty kolorystyczne. W ten sposób powstał kamuflaż MultiCam®, czyli wielośrodowiskowe rozwiązanie maskujące. Właściwie skoordynowany układ wzoru oraz kolorów sprawił, że w 2010 roku MultiCam® Crye Precision został oficjalnie przyjęty przez siły zbrojne Stanów Zjednoczonych dla wszystkich operacji taktycznych przeprowadzanych w 2010 r. w Afganistanie.

Jednak od 2014 r. wraz z wprowadzaniem nowego kamuflażu – Scorpion W2 (oficjalnie: Operational Camouflage Pattern), maskowanie Universal Camouflage Pattern (UCP) oraz niektóre wersje MultiCam® są stopniowo wycofywane z oficjalnego kamuflażu mundurów żołnierzy U.S. Army.

To czas dowiedzieć się, jak tworzone są kamuflaże MultiCam®?

Kamuflaże MultiCam® zostają opracowywane na podstawie analizy i obserwacji najbardziej powtarzalnych elementów środowiska naturalnego. We wzorach uwzględnione są również czynniki związane z klimatem, zmianą warunków pogodowych oraz ukształtowaniem terenu, a także intensywnością światła w ciągu dnia. Głównym założeniem koncepcji kamuflaży MultiCam jest zapewnienie jak najwyższego poziomu efektywności. Tworzone wzory są odzwierciedleniem wstępnych projektów, z sugestiami klientów oraz licznymi testami, ale o tym za chwilę.

Po zakończeniu pierwszego etapu (obserwacje i analizy) opracowywany jest wstępny wzór kamuflażu. Następnie jest on poddawany licznym testom, które pozwalają firmie Crye Precision zagwarantować skuteczność danego wzoru maskującego podczas działań prowadzonych w terenie. Dodatkowym elementem sprawdzającym efektywność kamuflażu są konsultacje przeprowadzane z grupą klientów. Dopiero po uwzględnieniu sugestii wzór jest dopracowywany. Po stworzeniu ulepszonej wersji kamuflażu jest on ponownie poddany testom. Dopiero gdy wzór przejdzie wszystkie postawione wcześniej wymagania, zostaje on wprowadzony na rynek.

Rodzaje i typy kamuflażu MultiCam®

Firma Crye Percision oferuje 5 rodzajów kamuflażu MultiCam®:

1. MultiCam® – oryginalny wzór kamuflujący spełniający wszystkie wymogi skutecznego maskowania w klimacie umiarkowanym oraz w obszarach zalesionych czy na pustyni. MultiCam® stanowi również bazę dla pozostałych typów kamuflaży ograniczając widoczność sylwetki i zmniejszając poziom „szumu” wizualnego w podczerwieni.

MultiCam®

1. MultiCam® Arid™ – kamuflaż opracowany na potrzeby terenów piaszczystych oraz skalnych. Doskonale sprawdza się podczas działań prowadzonych na obszarach otwartych na terenach pustynnych.

MultiCam® Arid™

1. MultiCam® Tropic™ – wzór przeznaczony na lasy równikowe, dżungle oraz tropikalne lasy i tereny nadrzeczne.

MultiCam® Tropic™

1. MultiCam® Alpine™ – kamuflaż zaprojektowany, by zapewnić maksimum skuteczności w terenach roślinnych pokrytych śniegiem. Najczęściej wyposażenie taktyczne z MultiCam® Alpine™ zakładane jest na ubranie wierzchnie.

MultiCam® Alpine™

1. MultiCam Black™ – rozwiązanie opracowane dla funkcjonariuszy organów ścigania, którzy podejmują działania operacyjne w środowiskach podwyższonego ryzyka – są to głównie jednostki wyspecjalizowane oraz jednostki odpowiedzialne za prowadzenie dochodzeń. Czarna wersja kamuflażu ma podkreślać ich mocną i autorytatywną prezencję, a uzyskany efekt w postaci silnego i wyrazistego wyglądu ma wywoływać zaniepokojenie.

MultiCam Black™

Zastosowanie przedstawionych typów kamuflaży MultiCam® w środowisku naturalnym:

Przykładowe zastosowanie kamuflażu MultiCam

A na koniec ciekawostka, czyli MultiCam® w innych państwach:

• Wielka Brytania – siły specjalne zaadoptowały kamuflaż MultiCam® tworząc Multi-Terrain Pattern (MTP), zastępując jednocześnie ówczesny kamuflaż DPM
• Australia – Australian Army zakupiła licencję kamuflażu MultiCam® Crye Precision, a następnie łącząc go z dotychczasowymi kształtami zielonego i pustynnego DPCU (Auscam Pattern) stworzyła unikalny kamuflaż Australian Multicam Camouflage Uniform (AMCU) – dostępny w wersjach Field and Combat
• Chile – oddziały Chilean Marine Corps, Chilean Naval Special Warfare Division oraz Chilean Air Force Commandos zaadoptowały kamuflaż MultiCam® w 2009r.
• Gruzja – MultiCam® zastąpił gruziński kamuflaż DWC oraz MARPAT – ze względu na lepsze dopasowanie do lokalnego środowiska kolory mają odrobinę ciemniejsze odcienie.
• Polska – kamuflaż Camogrom SUEZ opracowany na wzór MultiCamu – jest on wykorzystywany przez GROM, BOA oraz BOR.

Autor: Joanna Rassmus

¹ Frogskin - nazwa kamuflażu przyjęta przez żołnierzy U.S. Army. Kamuflaż został opracowany z 5 odcieni zieleni oraz 3 odcieni brązu.